Instynkt macierzyński to powszechnie znany, powtarzany często termin. W ogólnym pojęciu jest to pojawiająca się tuż po porodzie bezgraniczna miłość i chęć stałej opieki nad niemowlęciem. Jak wygląda to w rzeczywistości? Czy instynkt zawsze pojawia się po porodzie i kiedy rzeczywiście kobieta zaczyna go odczuwać?
Definicja instynktu macierzyńskiego
Nauka definiuje instynkt macierzyński jako wrodzoną zdolność do zachowań koniecznych dla utrzymania się przy życiu danego osobnika lub gatunku w ogóle. Jak przekłada się to na codzienność w ciąży lub po porodzie? Trudno o jednoznaczną definicję. Zazwyczaj instynkt określa się jako chęć posiadania dziecka, chęć lub podświadomy obowiązek dbania o jego bezpieczeństwo, silną emocjonalną więź między matką a dzieckiem.
Kiedy u kobiety pojawia się instynkt macierzyński?
Na to pytanie również trudno odpowiedzieć jednoznacznie. Małe dziewczynki często bawią się lalkami, odgrywając rolę mamy a w późniejszych latach zachwycają się niemal każdym maluchem mijanym na ulicy. Te właśnie zachowania niektórzy określają już jako pojawienie się instynktu. Zdarza się jednak, że dopiero po zajściu w ciążę lub po porodzie kobieta zaczyna czuć się przyszłą mamą i realnie zdaje sobie sprawę z konieczności – i chęci – otoczenia swojego dziecka opieką i miłością. Różnice te w żadnym wypadku nie są wyznacznikiem wartości czy przyszłych umiejętności rodzicielskich – instynkt macierzyński pojawia się u kobiet w zróżnicowanym czasie i nie ma w tym nic dziwnego.
Instynkt po porodzie
Często zdarza się tak, że przez cały czas trwania ciąży kobieta odczuwa spore obawy a nawet wyrzuty sumienia, ponieważ mimo rozwijającego się pod jej sercem życia wciąż nie odczuwa wyraźnego instynktu macierzyńskiego. Rozwiązanie przychodzi niedługo po porodzie, kiedy wzrok mamy po raz pierwszy pada na małe i bezbronne nowe życie.
Ta nagła, gwałtowna reakcja wynika z kilku czynników. Przede wszystkim, jest to czas, któremu towarzyszą ogromne emocje – po kilku godzinach porodu oraz dziewięciu miesiącach noszenia malucha w końcu możesz go zobaczyć – macierzyństwo staje się bardziej namacalne, realne. Ponadto, w czasie porodu w organizmie kobiety wydzielane są duże dawki oksytocyny, nazywanej także hormonem przywiązania.
Błędne pojmowanie instynktu
Coraz częściej można spotkać się z popularnym lecz mylnym pojmowaniem instynktu macierzyńskiego jako wyznacznika dobrej matki. Kobiety pragnące dziecka obawiają się, że mimo swoich szczerych chęci nie odczują instynktu, przez co nie spełnią się w roli matki. Jest to krzywdzące i zupełnie błędne założenie. Są bowiem mamy, które instynkt macierzyński zaczynają odczuwać w miesiąc, dwa lub sześć po urodzeniu dziecka, będąc jednocześnie pełnymi miłości, opiekuńczymi matkami.
Instynkt macierzyński to szerokie zjawisko, trudne do jasnego zdefiniowania. Pojawia się w różnym czasie i różną intensywnością, dlatego też nie powinien on stanowić czynnika wartościującego, a jedynie dodatek do ważnego i magicznego zadania jakim jest macierzyństwo.